Eindelijk, Rotterdam gaat bouwen op water

Tientallen kokmeeuwen scheren rakelings over het grauwe water van de Nassauhaven. Op de ranke loopbrug een diep in zijn kraag gedoken buurtbewoner. Luttele meters voor hem sprint zijn hondje richting het park. Het zijn deze koude namiddag nabij de Unileverfabriek de enige activiteiten in een verder verlaten omgeving.

Als het aan Pieter Figdor ligt verandert dit beeld in 2017 compleet. De architect, eigenaar van Public Domain Architecten, mag achttien zogenoemde havenlofts in het in onbruik geraakte havenbekken op Zuid bouwen. Drijvende woningen dus, op water in directe verbinding met de Noordzee. Uniek voor Rotterdam. Een natuurvriendelijke oever zal op termijn de steile steenpartij op de tegenovergelegen kade vervangen.

Momenteel is Figdors bureau, samen met bouwer Van Hattum en Blankevoort, druk met de voorbereidingen. „Het is een sleutelproject”, zegt hij over de woningen, waarvan verwacht wordt dat ze komend voorjaar in de verkoop gaan. Volgens de architect biedt het water van de Nieuwe Maas kansen, die lang niet zijn gegrepen. „De stad heeft een slag te maken in zijn oriëntatie op de rivier.”

Sinds 2010 geldt het Drijvend Paviljoen in de Rijnhaven als het belangrijkste, maar enige wapenfeit voor bouwen op water. Een magere score, aangezien steeds meer havenbekkens hun economische activiteit van weleer verliezen. Nu projectontwikkelaars de economische crisis van zich af weten te schudden, komt hier verandering in. Niet onbelangrijk: de gemeente staat open voor dergelijke plannen.

„Er ontstaat dynamiek in de stadshavens”, verklaart Arnoud Molenaar, chief resilience officer van de gemeente Rotterdam, de trend. Molenaar is belast met het uitvoeren van de strategie waarmee de stad moet worden klaargestoomd voor de toekomst. Dat mag hier en daar best autarkisch zijn. „Een van onze ambities is klimaatadaptief bouwen.”

Grootse plannen

Op meer locaties zal er in de rivier gebouwd gaan worden. Zo kreeg de drijvende boerderij in de kleinste Merwehaven, met veertig koeien en duizenden kippen, onlangs groen licht. Dezelfde ontwikkelaar plant een drijvend hotel met circa tachtig kamers bij de RDM Campus. Verschillende waterkavels zijn daar al te huur, bedoeld voor experimenten met drijvend bouwen. Grootse plannen in de Rijnhaven wachten in de koelkast, nadat de gemeente vorig jaar de stekker uit de lopende aanbesteding voor de gebiedsontwikkeling trok.

Zo kreeg de drijvende boerderij met veertig koeien en duizenden kippen onlangs groen licht

De Nassauhaven is een van de proeftuinen voor drijvend bouwen. De wil om het project te laten slagen, is groot. Het bestemmingsplan werd er speciaal voor op maat geschreven. Duidelijk is dat de kop van Feijenoord een impuls moet krijgen. Een zinsnede: „Het bouwen […] trekt een groep bewoners aan die een positieve uitstraling heeft […].”

Figdor houdt de verkoopprijzen nog even voor zich. Maar dat het gaat om tweeverdieners met aspiraties op het gebied van duurzaam wonen, is helder. Op het dak komen zonnepanelen. Een gasaansluiting blijft achterwege, net als de aansluiting op het riool. Iedere woning, per twee gekoppeld, krijgt een eigen waterzuiveringsinstallatie.

„En een aanlegplek voor sloepen”, vervolgt Figdor. Wat vooral bij hoogwater zorgt voor een geheel nieuwe uitdaging. „De Nassaubrug kan niet op afstand bediend worden. De brugwachter moet iedere keer op zijn fiets hierheen komen.”