De Rotterdamse roeiers zijn de mannen - helaas, nog steeds geen vrouwen - die voor hun beroep in de haven mammoettankers en gigantische containerschepen vastleggen aan de kade. Altijd, weer of geen weer, bij nacht en ontij. Vroeger gingen ze met roeiboten naar de vast te leggen schepen, tegenwoordig gebeurt dat met snelle, wendbare motorbootjes. De naam roeiers is echter onverwoestbaar gebleken.

De voorzitter verdient niet meer dan de rest

De KRVE (sinds 1895) is een bijzondere onderneming. Voorzitter De Neef: 'We zijn een vereniging. De driehonderd leden zijn allemaal zelfstandige ondernemers. Zij kiezen vanuit hun midden een voorzitter.' Of hij dan wel meer verdient dan de rest? 'Nee, geen stuiver meer. Ik ben als het ware vrijwilliger in een onderneming.'  

De 45-jarige ondernemer en kersverse Havenman van het Jaar maakt van zijn hart geen moordkuil. Hij is welbespraakt; de woorden liften mee op een vlotte Rotterdamse tongval. 'In het FD werd ik de baas van de roeiers genoemd', zegt De Neef, 'Nou, dat heeft hier wel een relletje veroorzaakt. Mijn collega's vinden dat ze geen baas hebben.'

In het kantoor van De Neef staan bossen bloemen, aan de lopende band laten klanten enorme taarten bezorgen. Hem is net de eervolle Rotterdamse titel Havenman van het Jaar te beurt gevallen. Reden: de innovaties die de roeiersvereniging met behoud van de eigenzinnige structuur met eigen middelen en op eigen kracht heeft weten te ontwikkelen.

Niet wild, wel onverschrokken

Onderweg vergelijkt De Neef roeiers met cowboys. Leuke cowboys. Niet omdat ze wild of onbesuisd handelen, maar wel om hun onverschrokkenheid. 'Want het werk kan gevaarlijk zijn, zeker als het stormt. Dan moet je elkaar blind kunnen vertrouwen.'

De oude cultuur van aanpakken bestaat ook na 121 jaar nog. En De Neef is er trots op. 'We zijn eigenlijk een familiebedrijf, nog puur Rotterdams. Dat is een uitzondering hier in de haven, waar veel in buitenlandse handen is.' Wel is er in de afgelopen jaren volgens hem veel veranderd bij de KRVE. 'We waren een echte vereniging die met niemand iets te maken had. We zijn opener geworden. Voor klanten is de KRVE transparanter geworden, bijvoorbeeld in tarieven en kwaliteit van de diensten.'

Hoge eisen aan nieuwe toetreders

De Neef heeft er dan ook geen moeite mee te praten over een vraag die hem vaker wordt gesteld: waarom is de KRVE de enige roeiersclub in de Rotterdamse haven ? Allereerst wil hij benadrukken dat de markt volledig open is. 'Iedereen kan toetreden. Maar dan moet je wel voldoen aan een flink aantal vereisten die te maken hebben met veiligheid, beschikbaarheid en betrouwbaarheid.' Het zonder schade en op tijd vastleggen van schepen is cruciaal voor de concurrentiekracht van een haven. 'De hoge eisen blijken een drempel voor toetreders.'

Halverwege de ochtend is het zover. De MOL Quintet is gearriveerd en kan worden vastgelegd aan de kade. 'Kijk, hier moet je dus voor oppassen', zegt De Neef, ondertussen druk aan het roer draaiend. 'Als het schip zijn motor gebruikt kan de zuiging van de enorme schroef ons bootje meetrekken.' Na bijna een uur ligt het schip van rederij MOL vast aan de kade. 'Normaal gaat het een stuk sneller. De bemanning van MOL was langzaam met het aangeven van de trossen.'

Roeiers bedenken alles zelf

Aan de kade van ECT is een innovatieve vinding van de KRVE duidelijk zichtbaar: de ShoreTension. Een geheel door vicevoorzitter en technisch brein Gert van der Burg ontwikkeld mechanisme waarmee de krachten die vastgelegde schepen uitoefenen op de trossen, beter gedempt worden. Met dit apparaat blijven schepen ook onder extreme weersomstandigheden veilig aan de kade liggen.

Deze innovatie is kenmerkend voor de autarkische cultuur bij de roeiers. Niet alleen is de ShoreTension helemaal uitgedacht door Van der Burg, de financiering en de bouw zijn ook volledig in eigen beheer gedaan. Door de verenigingsstructuur moest het bestuur bij de leden om geld vragen voor de ontwikkeling van dit apparaat. De Neef: 'Dan moet je wel met een goed verhaal komen, want het komt uit hun portemonnee.'

Aanvullende diensten zijn nodig

De zelfvoorziening gaat nog verder. De KRVE gebruikt graag de talenten onder de roeiers. De Neef: 'Een van ons heeft het geschopt tot actuaris van ons pensioenfonds.' En de nieuwe inrichting van het kantoor van de vereniging is ontworpen door een roeier die binnenhuisarchitectuur naast zijn werk had gestudeerd.

Na een moeilijk begin zijn de roeiers internationaal doorgebroken met hun ShoreTension. Het apparaat wordt momenteel in zestien havens in tien landen gebruikt en de verkoop is stijgende.

De focus op aanvullende diensten is noodzakelijk. In de toekomst kunnen er immers concurrenten komen en de tarieven staan onder druk doordat de rederijen hun kosten willen verlagen. De lijst van andere activiteiten is imposant en omvat onder meer het vervoer van loodsen in de haven, een werf voor reparaties en nieuwbouw van schepen en aanbieder van internationale trainingen.

Familie met gevoel voor traditie

Terug in het kantoor - met een opvallende toren, van waaruit vroeger de roeiers met vlagsignalen werden gewaarschuwd dat er een schip was gearriveerd - wijst De Neef naar een wand met grote foto's van stoere roeiers uit de jaren dertig. 'Eerder hingen daar de portretten van de voorzitters van het bestuur. Die liggen nu in het archief. Met deze foto's wil ik laten zien waar onze oorsprong ligt.' De boodschap is duidelijk: we zijn een familie met traditie.

MEER INFO ZIE WEBSITE VAN DE ROEIERS: KRVE.NL